4e Zondag van Pasen
Schriftlezingen:
Handelingen 13,14.43-52
Apokalyps 7,9.14b-17
Johannes 10,27-30
Jesus’ toespraak over de Goede Herder Jesus
heeft voor het eerst geklonken in de winter in Jeruzalem
rond het wijdingsfeest van de tempel….
vergelijkbaar met het jaarfeest van de wijding van onze kerk
dat wij in begin mei gedenken.
In het Jeruzalem van Jesus’ dagen
-toen Jeruzalem zuchtte onder de Romeinse bezetting,
(vergelijkbaar met de Duitse bezetting van ons land)
was de viering van dat feest een gelegenheid tot protest.
Tallozen dromden samen
en velen hadden hooggespannen verwachtingen
van een naderende revolutie.
Jesus werd geacht leiding te kunnen geven
aan een verzetsbeweging.
‘Hoe lang nog houdt u ons in spanning’
hadden ze hem gevraagd.
Jesus geeft met opzet geen direct antwoord op die vragen
maar hij gaat vertellen wat zijn eigenlijke roeping is:
Zijn roeping is het om MENSEN BIJEEN TE BRENGEN.
Met dat antwoord moeten Jesus’ hoorders het doen.
Jesus spreekt over schapen
die wel of niet luisteren naar zijn stem.
Hij spreekt over een nieuw volk dat zich verzamelt rondom Hem.
Niemand kan ze van mij wegroven.
Hij heeft het over een hecht verband
dat wordt gesmeed rond Hem.
Want Hij is niet zomaar een verzetsheld
maar de door God gezonden aanvoerder
van een heel nieuw mensenvolk
dat heel de mensheid omvatten zal.
Mensen van Europa, Azië, Australië,
Afrika en Noord en Zuid Amerika,
joden en heidenen, mensen van goede wil.
Het is wellicht een naïeve en kinderlijke vraag,
maar als Jesus de Christus, hier op aarde zou terugkomen,
zou hij dan alleen maar even naar de Paus van Rome gaan
of misschien ook naar de secretaris van de Wereldraad van kerken in Genève?
Hij zou de rabbijnen in Jeruzalem toch zeker bezoeken
en even langs gaan bij de patriarch van Moskou?
Maar Hij is toch herder van allen,
zou Hij een Ashram in India over kunnen slaan
of een moskee waar in alle eerbied en ootmoed de Vader aanbeden wordt.
Ik denk dat niemand zijn gelijk mag opeisen.
Hij wil vooral herder zijn van allen
en ieder groepsgelijk moet worden toevertrouwd
aan de hoede van zijn herders-staf.
Het evangelie van de goede Herder
gaat over een nieuw mensenvolk dat zich vormen zal,
één grote familie van alle stammen en naties en talen
zoals Johannes dat al voor zich zag in zijn Apokalyps.
Mensen hebben elkaar nodig.
Een hele bijzondere rol speelt daarbij
deze Bavo-schaapskooi, die in Haarlem een ereplaats inneemt;
niet alleen omdat het de grootste katholieke kerk van de stad is
maar ook omdat het een kerk zal mogen zijn,
zelfs ook nog in de komende tientallen jaren -zo God het wil
waar mensen van allerlei geloofsniveau en geaardheid
zich thuis zullen moeten kunnen voelen.
Vandaag vieren wij hier roepingenzondag.
Daar is dan vooral mee bedoeld de roeping tot het ambt,
het priesterschap, het diaconaat, de religieuze staat
of het pastorale werkerschap in de kerk.
De priester is kwetsbaar maar ook nodig
hij heeft een onmisbare functie in de presentatie
van de Heer in de sacramentele vieringen.
De tijden dat hij op een voetstuk werd geplaatst zijn gelukkig voorbij.
De diaken heeft een eigen ambt: heeft een hoofdtaak in de sociale activiteiten
die de kerk moet ontwikkelen en de verkondiging van de Schrift.
De pastorale werkers, mannen of vrouwen,
en sinds kort ook de katechisten, voor de voortgang van de liturgie,
voor opbouwwerk en inspiratie van groepen.
En ook vaders en moeders zijn nodig, milieuactivisten en verpleegkundigen
en allen die hun zieken thuis verplegen alle andere mensen gehuwd of ongehuwd,
en alle andere ijverige mensen die zich inzetten voor ons koor,
voor een vereniging of alle andere goede dingen
die er voor en met mensen worden gedaan.
Wat zou het een verarming zijn als er geen mensen waren
die hun leven zo, als een roeping dus, willen en durven beleven.
Dat geldt voor jong en voor oud.
De zondag van de goede herder
zoals die ieder jaar weer terugkomt
moet hoog nodig van zijn zoetigheid worden ontdaan.
Als er in de Bijbel over een herder gesproken wordt
gaat het altijd om iemand die opkomt voor de weerloze,
iemand die verenigt en beschermt en die de strijd met de wolven aandurft..
In geestelijke zin:
iemand die de macht van het kwaad ontmaskert en de strijd aandurft….
in de geest van de velen die in de jaren 40-45 hun nek uitstaken
en hun leven in de waagschaal stelden.
Een van de oudste bijbelverhalen leert ons
hoe wij mensen allemaal geschapen zijn om elkaars herders te zijn.
Het is het beroemde verhaal van Kaïn en Abel.
Abel is de zwakste en Kaïn is de sterke.
Mensen die sterk zijn worden door God echter niet geminacht
maar ze hebben hun kracht niet voor niets
maar om die te gebruiken ten nutte van anderen.
Kaïn had zijn kracht van God gekregen als een gave
maar in plaats van zijn kracht te gebruiken
om zijn broeder te beschermen en te bewaren
gebruikt hij zijn kracht om zijn broeder te doden.
De actualiteit van dit verhaal hebben wij in de jaren 40-45 gezien:
het verhaal van onze dagen van gekwetste eer
en misbruik van nieuw opgebouwd kracht in het Duitsland van de jaren 30.
Jaloezie en gekwetste eerzucht zijn –zo lezen we in het verhaal van Kaïn en Abel-,
de motieven voor de eerste moord op aarde.
Je zou dit verhaal eigenlijk het verhaal van de echte erfzonde kunnen noemen.
Maar God laat dat alles niet op zijn beloop.
Hij is de goede Herder die opkomt voor het recht.
Hij roept deze eerste Kaïn -en alle Kaïns die nog zullen volgen-
ter verantwoording: en de grote belangrijke vraag
die God steeds weer stelt is: ‘Hoe is het met je zwakke broeder?
Wat heb je voor hem betekend? ‘
Johannes zag een nieuwe mensheid voor zich
een nieuwe mensheid die zich verzamelt rond de solidaire herder.
Het evangelie van deze zondag is genomen uit een langer gedeelte dat handelt over Jezus als goede herder.
Dat horen we hem vandaag niet zeggen.
Wel dat hij en de Vader één zijn
en dat hij en de schapen met elkaar verbonden zijn.
In Jezus is een eenheid die we bij Kaïn missen.
Hij heet de goede herder Joh. 10,11)
die zijn leven geeft voor de schapen.
Zo solidair is hij met de weerlozen en de gemartelden
dat deze goede herder zelf plotseling vergeleken wordt
met een lam dat geofferd wordt.
Luisteren naar deze verhalen over de herder en het lam
betekent uitzien naar dat nieuwe
dat al bijna 2000 geleden is aangekondigd
en dan zelf je leven veranderen.
Dat geldt voor de dopelingen, Linda die al moeder is,
en Marilou die net geboren is.
Het betekent dat voor ons, net als voor Jesus,
solidariteit, vriendschap
en weerloze liefde voor mensen .
Voor ieder mens geldt dat hij of zij er mag zijn en nodig is
vooral om te doen wat Kaïn weigerde
de herder te zijn van je broer of zuster.
Mogen wij daar allemaal de kracht toe hebben
ieder op onze eigen plek.
Hein Jan van Ogtrop, pastor