8 september: Liever onvoltooid?

Met de misdienaars van de Bavo hebben we enkele weken geleden
de klimtocht gemaakt in de Bavokathedraal,
de iets grotere Bavo als ik zo onbescheiden mag zijn.
Kort voor de voltooiing van de restauratie hadden
we een interessante bouwvergadering.
Het ging daar over de vraag: ‘is deze Bavo nu voltooid?’
Interessant feit: bijna alle kathedralen zijn dat niet.
Hoe staat het met die aan de Leidsevaart?
Sommigen beginnen met te kijken naar onze torens.
Mijn vader die hier ooit wel eens geweest is vond ze lelijk:
zo plat. Dat klopt. In een van de ontwerptekening
staan er grote spitsen op: 40 meter lang…. minstens.
En daarboven in de koepel, met mooie spiegels kun je dat zien:
daar zijn nog allemaal kale stukken…
er hadden mozaïeken in gemoeten
en er zijn ook nog standaards boven in de koepel
aan binnen- en buitenkant voor allemaal beelden
van apostelen en profeten en wie al niet.
Al koffie of cola drinkend keken we naar de buitenkant
van de koepel en zagen daar al die stenen baldakijnen.
Gauw maar weer aan de appeltaart.

Bij de vergadering de vorige week zei een kunsthistorica
dat dat eigenlijk opzet was. Er horen stukken onvoltooid te zijn
om ons een gevoel van eeuwigheid te suggereren.

In Duitsland hebben ze er één afgemaakt in het eind van de 19e eeuw
de dom van Keulen. Ik vind –misschien schokt het u-
hem vreselijk saai met twee precies identieke torens.
Het voltooiingsproject had ook kwalijke drijfveren:
Duitsland moest indruk maken onder de volken:
een keizerrijk, veel belangrijker dan Frankijk.
En ja hoor, ze kregen het hoog in de bol: ‘Deutschland, Deutschland
ueber alles’ gingen ze zingen.

In de Bijbel vind je daar een mooi verhaal over.
In Babel wilden ze een toren bouwen hoger dan
alle bouwwerken op aarde opdat men daar
zich een grote naam kon maken boven alle andere naties en steden:
ze zongen daar –bij wijze van spreken-
‘Babel Babel ueber alles’.
Toen greep God in en de toren bleef onvoltooid.

Maar wat moeten we nu met Jesus’ verhaal over de toren die niet afkwam
en zijn aanbeveling om goede bouwplannen te maken
opdat je bouwproject voltooid wordt?
Wat is dat voor bouwproject?
Neen geen wolkenkrabber en ook geen kathedraal
maar Hij heeft het over het bouwwerk van zijn
kerk als een bouwwerk van liefde onder de mensen.

In het evangelie van vandaag
draait Jesus zich om naar Zijn volgelingen
en vertelt tot driemaal toe dat het een zware prijs is
die betaald moet worden
als je werkelijk zijn volgeling wilt zijn.

Als we horen dat Hij dat tot driemaal toe zegt
denken de goede hoorders van het verhaal
natuurlijk onmiddellijk aan één van Jesus’ volgelingen
die later tot driemaal toe zal zeggen dat hij Jesus niet kent.
En nog later zal hem tot driemaal toe gevraagd worden:
‘Simon bemin je mij werkelijk’
waarop dan de opdracht volgt:
‘hoed mijn lammeren, weid mijn schapen.’

‘Als je werkelijk mijn volgeling wil zijn’
zegt Jesus, ‘dan moet je vrij staan van geld en goed.’
Je moet je goed bezinnen op wat je doet
opkomen voor je zaak, er voor vechten,
niet zomaar mee hollen met de anderen.
Dat vraagt veel van je, ‘bezin eer ge begint…’
Zoiets bedoelt Jesus met zijn verhalen over dat onvoltooide bouwproject
en het onvoorbereide leger.
Maar ik maakte al duidelijk dat het niet om grote bouwprojecten ging
om mee op te scheppen laat staan
over een geweldig leger dat de oorlog in kan gaan
Er moet goed nagedacht worden over hoe je echt aan een goede wereld bouwt,
en dan moet er een goed plan gemaakt worden en een goede begroting.

De Tora, de wet van Mozes, is zijn plan.
En wat de begroting betreft:
de Heer zelf heeft er alle vertrouwen in
dat iedereen persoonlijk zijn of haar bijdrage wil en kan geven
aan de opbouw van Zijn nieuwe wereld.
Een goed plan, wat hebben we daar een behoefte aan
in deze tijd met nieuwe problemen:
terrorisme, geweld, egoisme, onverschilligheid.

Een hele inspanning;
dus: gaan we dapper ten strijde!
Neen niet met de wapens van staal
maar met de wapenrusting van het geloof.
Paulus zegt daarover:
‘de lendenen omgord met trouw,
bekleed met het pantser van de gerechtigheid,
met de helm van het heil en het zwaard van de Geest.’

Je moet je verantwoordelijkheid,
je taak, je kruis iedere dag dragen,
en je moet
-en nu komt het moeilijkste gedeelte van Jesus’ toespraak-
je vader en moeder,
je broers en je zusters, ja zelfs je eigen leven haten. ‘

Dat ‘haten’ van je familie is wel heel sterk gezegd.
Matteüs verandert dit woord daarom een beetje
en spreekt over ‘je mag niet meer houden van je familie,
je geld en jezelf dan van mij.’
Waarschijnlijk is dat laatste ook met dat haten bedoeld.

Het is geen oproep
om nu eens een lekkere familieruzie te gaan ontketenen
maar om je te wijzen
dat de band met Jesus en Zijn levensopdracht
in een mensenleven zo indringend kan en moet zijn
dat het de natuurlijke verwantschap te boven gaat.

De Paus riep ons gisteren op de vigilie van Maria’s verjaardag op
allemaal te vasten en te bidden
en eindelijk eens niet alleen maar te bouwen aan economische welvaart
maar aan Sjaloon en Tsedaka: Vrede en recht voor allen.

Een Deense dominee, Soeren Kierkegaard schreef eens een parabel.
Op het Deens platteland is op een mooie zomerse zondagmorgen
een kerkgemeenschap bijeen.
Ze zijn met de gezangenboeken onder de arm naar de kerk gekomen
en hebben op het kerkplein gezellig de plaatselijke nieuwtjes doorgenomen
en de nodige roddels doorverteld.

Tijdens de dienst speelt het orgel dat het een aard heeft
en de Dominee preekt prachtig
over Jesus de Heer en hoe fijn het is
om zijn volgeling te zijn.

De mensen galmen het uit:
‘wat is het heerlijk deze Heiland te volgen en Jesus’ vriend te zijn.’

Plotseling paniek.
Een ouderling tikt de dominee op zijn schouders.
‘Er is iemand in de Sacristie
die iedereen persoonlijk even wil spreken’.

‘Wie is het’? vraagt de dominee.
‘Het is Jesus zelf’ zegt de ouderling,
hij wil iedereen even ontvangen.

En één voor één gaan de brave christenen naar de sacristie.
Daar staan ze even oog in oog met Jesus.
Ze zien Zijn bebloede gelaat en de doornenkroon op zijn hoofd
en zijn besmeurde kleren.

Hij kijkt ieder persoonlijk even doordringend aan en vraagt:
‘heb je mij waarlijk lief.’
En als ze bedeesd en beleefd antwoorden:
‘natuurlijk Heer’ vraagt Hij verder:
‘wil je werkelijk mijn volgeling zijn
en met mij meegaan door de straten.’
En dan wordt het moeilijk… niemand durft neen te zeggen,
dat zou een beetje onbeleefd zijn.
Maar tegelijkertijd durft -en dat is erger-
niemand ja te zeggen;
ze schamen zich er allemaal voor om achter zo iemand aan te gaan lopen
straks door de hoofdstraat van het dorp.

Als iedereen in de sacristie geweest is
is het even stil in de kerk.
Maar gelukkig: de organist redt de situatie
en zet het volgende lied dat op het programma staat in
en dapper zingen ze verder alsof er niets aan de hand is.

Ze houden een collecte, houden een korte pauze
waarin weer even geroddeld kan worden
en gaan na de dienst gezellig koffie drinken
niemand heeft in de gaten dat er een zwerver
helemaal alleen de stad in trekt.

Het evangelie roept ons op anders te worden,
nieuwe wegen te gaan. Het begin is moeilijk,
bij iedere nieuwe stap hoort dat je je los moet maken.
Los van de oude situatie, open voor de nieuwe kansen.

Zonder afscheid nemen van alle valse vanzelfsprekendheden
kom je niet tot jezelf.
Dit afscheid hoeft ons niet droevig te maken,
want als wij Jesus durven volgen die ons vraagt dingen los te laten
is het dezelfde Jesus die ons leven dan opnieuw vult
en ons werkelijk rijk maakt en de mogelijkheid biedt
nieuwe mensen te worden.

Nog even terug naar de bouwplannen en de onvoltooidheid
van de Bavokathedraal.
Moeten we nou nog gaan collecteren voor de herbouw
van die hoge spitsen op de kerk??
Leuk om mee op te scheppen. Dan worden we lekker hoger
dan de oude Bavo, heerlijk toch??
Neen, ik denk niet dat Jesus dat wil.
De onvoltooidheid van onze Bavo -ja de grote koepelBavo is ook van u-
herinnert ons eraan dat het Koninkrijk van God nog lang niet voltooid is
en we dus, iedere generatie opnieuw
als prioriteit moeten hebben
samen Gods nieuwe wereld te helpen komen
en te bouwen van vrede en recht.
Vrede en recht voor allen.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.