Kerstmis is het feest van de blijde gedachten:
toch blijven geloven in de kracht van het goede.
Heeft dat nog wel zin?
Een joodse psychologe die onderzoek had gedaan
naar kinderen die ondergedoken hadden gezeten
en naar de houding van de ouders die hen gastvrijheid hadden verleend
zei het zo: ‘de macht van het kwaad is indrukwekkend en groot,
de macht van de liefde is veel kleiner, heel klein
maar wel sterk en doordringend.’
Ik weet zeker dat u zich nog de foto herinnert
enkele jaren terug van dat machteloze vluchtelingenkindje dat was blijven liggen
op het strand van Lesbos.
Het heeft ons wel wakker geschud
ons allemaal, mensen in en buiten de kerk.
Zijn wij niet te incidenteel bezig?
Worden er geen serieuzer beslissingen gevraagd
dan de beslissingen die wij nemen?
Deze nacht begonnen wij de dienst met te lezen
uit de visioenen van Jesaja-
Neen, niet alleen maar dat dromenboek
‘de aarde zal met vrede bedekt zijn zoals de zeebodem met water’
en ‘de wolf zal spelen met het lam’.
Dat kunnen als vage idealen worden uitgelegd
die als zeepbellen uiteen zullen spatten.
Jesaja, kritisch tegenover zijn en onze wereld, weet
waar de waarachtige inspiratie geput kan worden,
en geeft ons zicht op de toekomst van God.
Jesaja werkte in Jeruzalem, en protesteerde
tegen de levenshouding van koning, priesters en gewone burgers.
Met sarcasme beschrijft hij de burgerlijkheid van de Jeruzalemmers
(de trippelende dames, de poenige dikdoenerij van de mannen),
de opportunistische politiek van Juda’s koningen.
maar ook de schijnvroomheid in de tempel
(‘Ik walg van uw gezangen, gebeden en uw vasten’)
Als er één ding duidelijk wordt ook in onze dagen
is het dat alle mensen correctie nodig hebben, ook wij van de kerk.
In het hart het Jesajaverhaal deze nacht,
wordt een nieuw koningstype genoemd:
het kind dat ons gegeven wordt.
Geen machtig leider maar een weerloos mens.
Hij zegt nota bene ook nog dat zijn blijde boodschap
eigenlijk tegenvalt maar ons wel op de been moet brengen ..vs.2.
II. We worden opgeroepen ons te verzamelen rond hem
en dan klinkt het “vrede op aarde” als een aankondiging
van een nieuwe kracht die de geschiedenis kan veranderen.
Engelen spreken ervan en nodigen de mensen
(de herders) uit gauw te gaan kijken.
De herders zullen in het Lucas-verhaal direct afstevenen
op het woord dat in Bethlehem is geschied,
hetgeen de Heer hen heeft bekend gemaakt.
De kroniekschrijver van keizer Augustus
zou niet in dit gebeuren geïnteresseerd geweest zijn.
In een gevoelige bui zou hij het als een ‘tragisch voorval’ hebben vermeld
om zijn lezers te ontroeren.
Bij Lucas klinkt echter andere taal!
‘Heden is u een redder geboren, de Messias (Christus), de Heer!’
Dit is de redder, deze arme onder de armen,
deze weerloze onder de weerlozen. Geen andere.
Dat is geen triomfantelijke uitroep van: ‘wij hebben gelijk;
deze Jesus is de enige’ maar een geloofsbelijdenis
in het ongehoorde feit dat in dit kwetsbare gebeuren
een nieuwe fase van de geschiedenis begonnen is.
Hoe manifesteert Gods kracht zich dus?
In een kindje dat ligt in een schuur
er was geen plaats in de herberg
en als hij weer thuiskomt in Nazareth
zal hij, twee maanden oud ook nog op de vlucht moeten
voor de jaloerse koning Herodes.
Waar is God in onze dagen?
Als Jesus later groot geworden zal zijn zal hij zeggen:
´Ik had honger, gaf je mij te eten,
ik had dorst gaf je mij te drinken
ik was ziek heb je mij bezocht
ik was vreemdeling, heb je mij ontvangen
ik was in de gevangenis heb je me niet in de steek gelaten´
Na een verbaasde reactie van zijn leerlingen zal Jesus zeggen
´Wat je voor de minste der mijnen hebt gedaan
heb je voor mij gedaan.´
God heeft dus hulp nodig.
Ik las het dezer dagen in een bijbelcommentaar..
God kan het niet alleen, Hij heeft hulp nodig.
Hulp van mensen die kiezen voor de liefde en de trouw
zonder te protesteren helpen en troosten.
U bent daarom hier meer dan welkom.
Omdat u gewone mensen bent met uw eigen idealen.
Jonge mensen hebben mooie plannen:
bijvoorbeeld om te willen trouwen of andere leuke dingen te doen.
Kinderen in de wereld laten komen
om samen te bouwen aan een nieuwe maatschappij:
mensen die willen zingen en dansen, spelen en helpen.
Maar oude mensen zijn ook nodig, meer dan nodig
om anderen volharding te leren.
Toen Gods volk geslagen werd door de slavendrijvers in Egypte
zei hij tegen Mozes die het niet meer aan kon zien
en daarom maar schapen was gaan hoeden:
´Ik heb het huilen van jouw mensen wel gehoord
ga naar ze terug en help ze.´
´Maar wie bent u dan eigenlijk´ vroeg Mozes
wat is uw naam?´ Het antwoord kwam:
Mijn naam is…’ik ben altijd bij de mensen’.
In het oude pelgrimsboek Exodus
lezen wij, dat God,
(de herder van zijn volk op weg door de woestijn),
het erg op prijs stelt zelf
ook een woontent te hebben
tussen zijn mensen in: een ‘tempel’ van tentdoek.
De rabbijnen spreken hier hun verbazing over uit.
De God die de hemel heeft als zijn woonplaats
en de aarde als de voetbank voor zijn voeten
kan en wil niet zonder mensen,
hoe vaak ze hem ook teleurstellen.
Hij wil dichtbij hen wonen.
Vele joodse geleerden en ook de kerkvaders
zagen dit ‘in een tent willen wonen van God’ als
een sympathiek gebaar van Godswege.
Maar kan het ook niet zo zijn
dat God ons in Zijn behoeften laat delen?
God is Uniek, altijd verantwoordelijk voor alles.
Iedereen zoekt steeds Zijn hulp en goede raad,
bij Hem, die alles kan en weet.
Maar misschien heeft Hij, die Zijn volk bevrijdde, het manna gaf,
de vijanden verjaagde zelf ook behoefte aan liefde, aan aandacht.
God verlangt naar contact met de enige schepsels
die Hem uit vrije wil antwoord kunnen geven.
Hij wil wanhopig graag dat wij Hem liefhebben,
Daarom ‘beveelt’ Hij zelfs:
“Je moet van Mij, de Eeuwige, jouw God, houden
met heel je hart, heel je ziel en met alles waartoe je bij machte bent”.
Als wij Hem willen ontvangen de openheid van onze hart
zal de kracht van Gods Heilige Geest
ons net als Maria overschaduwen.
Wij vieren Jesus’ geboorte, Gods definitieve inbraak in onze geschiedenis.
In Hem heeft Hij de mensen, u, jij en mij omarmd.
Zeg nooit dat de mens dit niet waard is,
dat God niets van doen kan hebben met ons aardse gedoe.
Je bent als mens, wie je ook bent,
hoe je er ook uitziet,
wat je ook hebt uitgehaald
nooit ‘van God los’.
Ieder mens is een concreet mens
met plussen en minnen,
met zijn eigen wijsheiden en (eigen)aardigheden.
Dat soort mensen is Hij is begonnen lief te hebben.
Daarvan afgeleid is onze hoofdwet geworden:
hebt elkander lief zoals ik jullie heb bemind.
Geliefd is de mens.
Je mag er zijn, wie je ook bent, wat je ook bent.
Hij lacht ons toe!
Welkom, altijd in onze vieringen,
Zalig kerstmis voor u en allen die u dierbaar zijn
en een goed 2020!